تبادل نظرات اعضاء

۱۳۹۲ تیر ۷, جمعه

تلاش های همه جانبه برای رفع بلا از باغ گیاه شناسی نوشهر گوشه ای از تاریخ جامعه جنگلبانی و شناسنامه تحقیقات میدانی منابع طبیعی

درختی که در عکس می بینید ginkgo biloba (ژینگو بیلوبا) است برای اولین باراستاد ملکی در باغ گیاهشناهی نوشهر برایمان معرفی کرد. استاد می گفت این گونه حدفاصل سوزنی برگان و پهن برگان می باشد. در منابع از آن با عنوان درخت پهن برگ خزان کننده و دو پایه یاد می شود. بیلوبا کهن ترین گیاه روی زمین بوده و از آن با عنوان فسیل زنده نیز یاد می کنند. تنها بازمانده از گیاهانی می باشد که روزگاری در کناردایناسورها زیست می کردند. خط توسعه ژنتیکی این گونه به دوران مزوزوئیک بر می گردد . استاد می گفت در ارتباط با حفظ این درخت دنیا مدیون راهبان بودایی چینی می باشد این گونه تقریبا در طول عصر یخبندان در همه جا به جز در بخش های از چین که توسط راهبان کشت و نگهداری می شد محو گردید. استاد روایت دلنشین مشابه از بیوگرافی بوتانیکی دیگر گونه های درختی و درختچه ای  برایمان تعریف می کرد.

یاد آن روز ها افتادم که وقتی وارد باغ گیاهشناسی می شدیم استاد اجازه نمی داد برگی برای نمونه از درختی بچنیم می گفت عکس بگیرید اگر دوربین ندارید با ذهن تان عکس بگیرید. روایت امروزمان می دانید نیاز به بازگو نیست.

عکس العمل مردمی که نجیبانه در اوج بلوغ مدنی خواسته های محیط زیستی خود را مطرح نمودند تلاش های فعالین و انجمنهای محیط زیستی و ... از قرار اطلاع رئیس جمهور منتخب مردم پیگیری لازم را از طریق رابط و مسئول هماهنگی شان با دولت فعلی توصیه نموده اند.  همانطور حسب هماهنگی بعمل آمده با نماينده مردم نوشهر و چالوس در مجلس و ديگر مسوولان امر مقرر گردیده اعضاي كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس شوراي اسلامي از باغ گياه شناسي نوشهر در آينده نزديك بازدید  و در جهت حفظ این گنجینه طبیعی تدبیر نمایند. انشا... همه چیز ختم بخیر شود.

۱۳۹۲ تیر ۱, شنبه

خطر برگشت لایحه استرداد شده درقبای طرح

امروزه نه تنها افکار کارشناسی بلکه افکار عمومی نیز ، لایحه مغایر بر  با   اصول اولیه  مدیریت منابع طبیعی  و همانطورصدور خاک سرزمین را بر نمی تابد.
مطلب را در زیست بوم بخوانید
 
 

۱۳۹۲ خرداد ۳۱, جمعه

پا پارک ملی شیروان جمهوری آذربایجان آشنا شوید


موقعیت : 103 کیلومتری باکو- سا لیان
محل: اراضی جلگه ای ارس – کورا
وسعت: 54374 هکتار 
:ویژگیهای جالب
جانوری: غزال (Goitred Gazelle )، پرندگان مهاجر، فلامینگو (flamingo)
سیمای سرزمین: تالاب، نیمه بیابانی
آثار تاریخی: آثار مکشوفه باستانی زیر دریائی از شهر باستانی باندووان

۱۳۹۲ خرداد ۲۰, دوشنبه

سونامی ریزگرد در خلیج فارس

ساعاتی پیش سونامی ریزگرد دیگری خلیج فارس را در برگرفته است. می رود تا به دیگر ریزگرد سرگردان سرزمین مان به پیوندد. خوزستان مظلوم قهرمان که همیشه خط مقدم برای دیارمان بوده بیشتر اوقات سال وضع اش به از این نیست. متوسط سه تا چهار ماه در طول سال فعالیت در استان های زاگرسی  به خاطر ریز گرد فلج می شود.  جنگلهای زاگرسی  نظر به مقاومت نزدیک به یک دهه در مقابل ریزگرد توان از دست داده  و دارد نابود می شود. نشست ریزگرد در خلیج فارس حدود 22 گرم در مترمربع برآورد شده است. بیشتر استان های کشور  در معرض جولان ریز گردها قرار دارند مطالعات رسمی اعلام عمومی شد ه  وجود ذرات سرب  و برخی فلزات دیگر در ریزگرد ها را تائید  می نماید . برآورد رسمی افزایش  بیماری های قلبی ناشی از ریزگرد 13 درصد می باشد. در صورت عدم توجه جدی چنین پدیده شوم می تواند حیات و تمدن سرزمین را بر باد بدهد. در سال جاری گفته شد مجلس  طی مصوبه  ای دولت را ملزم به جلوگیری از هجوم ریز گرد ها نموده است. محیط زیست می گوید فقط 5% از اعتبار در خواستی اش تامین شده است. قبل از اینکه شوکه بشویم از اینکه چرا الویت اجرائی به این مهمی مورد کم توجهی قرار میگیرد،  باید شوکه بشویم از اینکه چرا اعتبار تامین شده را محیط زیست گرفته است؟! فعالیت مرتبط در مقابله با ریز گرد ها( احیاء و توسعه جنگل ، مرتع و فضای سبز، تثبیت شن، آبخیزداری و...) در توان و تخصص سازمان محیط زیست نمی باشد، اساساً محیط زیست ماهیت اجرائی نداشته و ناظر عالیه می باشد. پروژه اجرائی محیط زیست چه بوده؟ چرا سازمان ذیفن ورود پیدا نکرده؟ 

۱۳۹۲ خرداد ۱۷, جمعه

به بهانه مناظره فرهنگی: مقدمه ای بر معیار های عمده فرهنگی در برنامه ریزی کاربردی سرمین


Note:Scroll down to see English
فرهنگ یعنی هویت ما، مسلم است هیچکسی بازیچه قرار گرفتن هویت خود را بر نمی تابد ،  هویت ممکن است در طول تاریخ تحت شرایط اجتماعی یا محیطی دچار دگرگونی اعم از مثبت و منفی باشد. دولتمردن و برنامه ریزان سرزمین موظف و متعهد هستند که با تعریف استراتژی ، سیاست  و تدوین برنامه عمل از فرهنگ سرزمین حراست ، حفاظت و حمایت نمایند بطوریکه اثرات سوء اجتماعی و افتصادی و محیطی را به حداقل ممکنه و اثرات مثبت را به حداکثر ممکنه برساند این امر را اصطلاحاً برنامه توسعه فرهنگی می نامند در این ارتباط معیار های مورد قبول مراجع علمی و نهاد های جهانی  وجود دارد که در دنباله را ارائه می کنیم. با توجه به معیار های علمی  مزبور به نظر می رسد نه تنها مناظره کنندگان برنامه عمل مشخص در این ارتباط نداشتند بلکه سیمای ملی که به نیابت از مردم قرار بوده که وجودچنین برنامه ای مورد پرسش و چالش قرار دهد در تدوین سئولات به بیراهه رفته است.
عمده معیار های فرهنگی شامل موارد ذیل می باشد:
1. بیانگر یک شاهکار نبوغ خلاق انسانی مثل پردیس های پارس و...
 2. بازگو کننده و تبادل توانمندی های انسانی در طول زمان، و یا در یک منطقه فرهنگی جهان، تحولات در معماری یا فن آوری، هنرهای به یاد ماندنی، شهر برنامه ریزی، و یا طراحی چشم انداز مثل ماسوله و ...
 3. "سند منحصر به فرد و یا استثنایی مرتبط به یک سنت فرهنگی یا تمدن است که جاری بوده یا که ناپدید شده است مثل نوروز و مهرگان و ...
 4. نمونه برجسته ای از یک نوع ساختمان، گروه معماری، تکنولوژی و یا چشم انداز است که نشان می دهد یک مرحله مهم در تاریخ بشر بوده است مثل تخت جمشید و ...
 5. مثال برجسته ای از حل و فصل سنتی انسان، استفاده از زمین، و یا دریا استفاده است که نماینده یک فرهنگ، یا تعامل انسان با محیط زیست به ویژه هنگامی که آن تحت تاثیر تغییرات برگشت ناپذیر آسیب پذیر شده است مثل سبک معماری یزد یا قنات های ایران و...
 6. "به طور مستقیم یا ملموس با رویدادها یا سنن زندگی، با ایده ها، و یا در ارتباط با اعتقادات، با آثار هنری و ادبی از اهمیت فوق العاده جهانی برخوردار می باشد مثل مذهب غالب شیعه از دین اسلام و مذاهب ادیان اقلیتی کشور و...
Cultural criteria
(i) "represents a masterpiece of human creative genius e. g Persian Paradise"
(ii) "exhibits an important interchange of human values, over a span of time, or within a cultural area of the world, on developments in architecture or technology, monumental arts, town-planning, or landscape design e.g MASOOLEH"
(iii) "bears a unique or exceptional testimony to a cultural tradition or to a civilization which is living or which has disappeared e.g. Nowruz or Mehregan"
(iv) "is an outstanding example of a type of building, architectural, or technological ensemble or landscape which illustrates a significant stage in human history e.g. Persepolis "
(v) "is an outstanding example of a traditional human settlement, land-use, or sea-use which is representative of a culture, or human interaction with the environment especially when it has become vulnerable under the impact of irreversible change e.g. architecture of Yazd or Qanat in Iran
(vi) "is directly or tangibly associated with events or living traditions, with ideas, or with beliefs, with artistic and literary works of outstanding universal significance e.g. The dominant religion in the country's Shiite of Islam and other minority religions

۱۳۹۲ خرداد ۱۱, شنبه

مقدمه ای بر مدیریت پارک های ملی در جمهوری آذربایجان

مقدمه ای بر مدیریت پارک های ملی در جمهوری آذربایجان

آذربایجان از طبیعت فوق العاده متنوع برخوردار است. شرایط طبیعی و جغرافیایی  ،وقوع تنوع گونه فون و فلور قابل توجهی را فراهم آورده است. از یا زده زون اقلیمی دنیا [1]د نیا 9  زون در جمهوری آذربایجان قابل تمیز می باشد. این امر نقش انکار ناپذیری در شکل گیری  غنی تنوعی کشور یاد شده دارد.  در مجموع 4500 گونه گیاهی عالی در آذربایجان شناسائی شده که حدود 64% آن ها از عناصر قفقازی بوده که 240 گونه آندمیک و باستانی ، 140 گونه  دیگر که در کتاب " داده های قرمز آذربایجان " به ثبت رسیده  نادر و درمعرض خطر محسوب می شوند.  فون جمهوری آذربایجان شامل 99 پستاندار، 360 پرنده، 54 خزنده ، 9 دو زیست، 14 هزار حشره و123 ماهی را شامل می شود که از این تعداد 108 گونه حسب کتاب فوق الذکر نادر و در معرض خطر تلقی می گردند.
 

          اولین مناطق ذخیره شده جهت حفاظت طبیعت در کشور مزبور در دهه سی از قرن گذشته در نواحی، قوری گل، زاقاتالا و قیزیلا آغاجی تحت مدیریت در آمدند. تصویب قانون حفاظت طبیعت 1969 آذربایجان  سبب ارتقاء و افزایش تعداد مناطق حفاظتی شد. بطوریکه شش سایت حفاظت شده ویژه شامل، شیروان، بستچی، قارایازی، آق گل، ازمی یلی، لی سو و آلتی آغاج تحت مدیریت قرار گرفتند. تا سال 2003 سطح مناطق حفاظتی به 478 هزار هکتار  رسید که حدود5% سطح کشور مزبور را شامل می شد. طی دوره 2003- 2004  سطح سایت های حفاظتی به 117 هزار هکتار رسید. در حال حاظر 12 منطقه حفاظتی ذخیره با سطح 203.8 هزار هکتار و 20 پناهگاه با وسعت 273.9 هزار هکتار که نمونه های از اکوسیستم های عمده کشور را در بر می گیرند تحت مدیریت حفاظتی قرار دارند.

تعادل انسان با طبیعت همیشه به عنوان چالش عمده مطرح بوده است. فلسفه احداث پارک ملی یکی از راه حل ها برای نیل به هدف ایجاد تعادل مطرح بوده و بهره وری بهینه توام با حفاظت این مهم را امکان پذیر می سازد.  در آذربایجان عمل به این تکلیف با ایجاد و توسعه شبکه پارک ملی با رویکرد اینکه طبیعت در ذهن مردم نقش  به بندد و با پذیرش مفهومی مقوله، سبک زندگی شان را با آن هماهنگ نمایند، انجام می گیرد. این مهم به عنوان قدم اولیه مطرح بوده و گرایش نو برای کشور و شهروندان  آن محسوب می گردد.

با هدف یاد شده شیروان به عنوان اولین پارک ملی در سال 2003 احداث شد و متعاقب آن چهار پارک ملی دیگر با عناوین اودوباد، آق گل، هیرکان، آلتی آغاج هم به شبکه پیوستند.  بطوریکه امروزه پارک های ملی و دیگر مناطق حفاظت شده سطح معادل 116.8 هزار هکتار یا به عبارتی 7% سطح کشور را به خود اختصاص می دهند. همانطور احداث پارک های ملی جدید شامل شاق داغ، که نمونه اکوسیستم بارز رشته کوه قفقاز، سامو- یال ما ، نمونه ای از اکوسیستم حاشیه خزر و نیز قوری گل و ابشرون در دستور کار قرار گرفته اند که با احداث آنها سطح مناطق حفاظتی  معادل 11% سطح کشور مزبور خواهد بود.

آذربایجان همانطور دارای فرصت های تفرجی قابل ملاحظه می باشد. این مهم بخاطر سابقه تاریخی، توسعه فرهنگی خوب و طبیعت متنوع حاصل می شود. شرایط مناسب برای توسعه خدمات توریستی با توجه به فرصت های توریستی سنتی در آذر بایجان وجود دارد.  آینده  پارک های آذربایجان وابسته به توسعه اکوتوریسم به عنوان بخشی از توسعه پایدار محسوب می شود. اکوتوریسم به عنوان فرم جدیدی  از توریسم در برنامه ملی توسعه محیط زیستی و اجتماعی اقتصادی پایدار ملحوظ شده است . این برنامه  توسط وزارت اکولوژی و منابع طبیعی تهیه و به تائید رئیس جمهور آذربایجان رسیده است.. در سند مزبور توسعه و تاسیسات ساختاری اکوتوریسم با حداقل تاثیر سوء بر روی محیط زیست مجاز شمرده شده و توسعه پایدار معیار اصلی محسوب می شود.

آخرین کمپین انتخاباتی ریاست جمهور آذر بایجان با افتتاح پارک ملی شیروان به عنوان یک سند  سمبلیک از استراتژی کشور مزبور آغاز شد، بدینوسیله خواستند تاکید بر پایبندی بر اساس و اصول توسعه پایدار  را به عنوان معیار اصلی خاطر نشان سازند.  این امر بسیار دشوار است که مشکلات ایجاد پارک های ملی از طریق بخش دولتی حل و فصل شود. این مهم است که لایه های مختلف اجتماعی در این امر سهیم باشند. یکی از الویت ها در مشارکت عمومی ، افزایش دانش محیط زیستی و افزایش تمایلات شهروندان به مبحث حفاظت طبیعت می باشد. هدف عمده توسعه اکوتوریسم در پارک های ملی طرح مباحث محیط زیستی با ارائه و معرفی گونه های نادر و منحصر بفرد گیاهی و جانوری به بازدیدکنندگان پیگیری می شود.

کمک های دولتی ، بین المللی و مردمی در قدم های مقدماتی توسعه پارک های ملی به عنوان پیش فرض مطرح می باشد. کمابیش در آینده نزدیک انتظار این است که پارک های ملی به سمت خودکفائی سوق داده شود. بدینوسیله جوامع محلی قادر خواهند بود نیاز های معیشتی خود را از پتانسیل های فرهنگی و طبیعی  واحد جغرافیایی تحت مدیریت بدون آسیب رسانی به محیط زیست از طریق فرصت های شغلی و خدمات همگام باطبیعت با حفظ شرایط طبیعی موجود حسب برنامه توسعه بدست آورند.



[1]  Tropical Rain Forest, Tropical Savana, Desert, Steppe, Mediterranean, Subtropical Savanna , Humid Subtropical, Marine West Coast , Humid Continental, Subarctic, Polar